Nieuws

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Ten tijde van het voorbereiden van de vorige Vriendenband was het ‘rustig’ op het Erfgoed-pad. Ook fijn want dat gaf ruimte om onze interne zaken weer eens een boost te geven. Intussen is er weer stevig een beroep op ons gedaan. Gewenst:

• uitslagen van diverse wedstrijden,
• of we gegevens kunnen vinden over een conflict in 1933 tussen verenigingen die aangesloten waren bij de commissie wandelsport. (Net als de K.N.V.B., Het Nederlands Korfbal Verbond en het Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Verbond, had wandelen in die tijd een link met de Atletiekunie.) Gezocht in jaarverslagen en in handgeschreven en bewaarde notulen van bestuursverslagen. Blijkt eens te meer dat men ook toen al wist hoe men iets op moest schrijven zonder prijs te geven wat men eigenlijk dacht, een kunst die tegenwoordig in heel veel geledingen van onze maatschappij gemeengoed is geworden.
• Rolf Bos, de initiatiefnemer van de Canon van de Nederlandse Atletiek, een boek dat al weer twee jaar op de markt is, heeft ook Een Duitse zomer en Russische Spelen geschreven. Twee boeken over de Olympische Spelen, geplaatst in de politieke context waaronder deze werden gehouden in respectievelijk 1976 en 1988.
  

  

  Nu heeft hij zich als taak gesteld om een van de andere gehouden spelen op een vergelijkbare manier aan te pakken. En weet dan intussen perfect de weg te vinden naar de bronnen die wij van Erfgoed daarover hebben. (Natuurlijk meer over de sport dan over politiek maar dat zal wel duidelijk zijn.) Dat hoort tot onze taken en hij is dus van harte welkom!
• Jos Palm, de historicus en radiopresentator gedurende meer dan 20 jaar van het programma Onvoltooid Verleden Tijd, op zondagmorgen, en ooit een heel verdienstelijk 10 km-loper, is gestart met een project over Hardlopen, vanaf circa 1870 tot en met nu. Ook hij is er graag bij als wij op vrijdag aanwezig zijn om dan te spitten in onze bronnen.
• Het fotobestand blijft populair. Om allerlei redenen wordt er een beroep op gedaan en bijna steeds kunnen we aan die vragen voldoen.

Heel interessant is ook een kwestie die Piet Wijker aansneed. Het begon met een simpele vraag: hoeveel nationale seniorkampioenschappen heeft Britt Weerman behaald? Daarover blijken verschillende bronnen het niet eens te zijn! Dat is toch zo opgelost zou je denken. Maar het blijkt ingewikkelder in elkaar te zitten dan het lijkt. Als er namelijk iemand meedoet aan zo’n kampioenschap met een ‘Nederlandse naam’, Nederlandse (voor-)ouders, maar in een ander land woont, én deelneemt, mag zo iemand dan kampioen worden? Hangt natuurlijk met name af van diens nationaliteit. In Nederland mag je van veel verenigingen lid zijn maar je krijgt slechts voor één een wedstrijdlicentie. Geldt dat internationaal ook? Enzovoort. Dat uitzoeken blijkt lastiger dan het op het eerste gezicht lijkt.
Als je eenmaal op zo’n item stuit, blijken er meer atleten te zijn waarnaar zo’n zoektocht de moeite waard is. Doen we en nader bericht volgt.

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Op 30 september j.l. vierde AV’23 het 100 jarig bestaan. Door onze medewerking aan het boek: AV’23 100 JAAR LIEFDE VOOR ATLETIEK, speciaal het hoofdstuk over de historie van de vereniging, kregen we een uitnodiging om de feestelijkheden bij te wonen en aan het eind van de middag het boek voor de Erfgoedbibliotheek aangeboden. Wij werken met alle plezier mee om vragen te helpen beantwoorden, dat is gewoon een van de doelstellingen van Erfgoed. Daar hoeft op geen enkele manier iets tegen over te staan. Maar het was wel heel fijn om mee te maken en te ervaren wat een bloeiende vereniging AV’23 nu is en met hoeveel recht er ook teruggekeken werd op een grandioos verleden. Namen als Ad Strengholt, Jan Zeegers, Chris Berger, Jo Moerman, Els van Noorduyn, Cees Koppelaar, Henk Heida, Bram Wassenaar, ……, met dit rijtje doe ik nog veel namen tekort. Mensen die door hun prestaties en/of door hun kaderwerk heel veel voor AV’23 én voor de Atletiekunie hebben betekend.

Het belang van ons boekenbezit wordt weer eens onderstreept door het volgende: Een zoon van destijds verdienstelijk lange afstandloper Jan Kortekaas vond dat zijn vader onrecht was gedaan. Volgens zoonlief was pa in 1940 Nederlands Kampioen veldlopen geworden, bij een wedstrijd in Limburg. De informatie die hij erover gevonden had, noemde een andere winnaar! Dus plaatste de zoon zijn bericht onder de kop: GERECHTIGHEID! Natuurlijk zoeken we dan eerst bij het jaarverslag van de Nationaal Technische Commissie want daar staat normaal gesproken alle info over de gehouden kampioenschappen in. Dit keer echter niét! Nu bezitten we de ‘Historiek van de Limburgse atletiek’, geschreven door Jo Jeurissen. Daaruit maakten we op, dat de mobilisatie, de oorlogsdreiging, de maatregelen van de territoriaal bevelhebber, die het sociale leven nadelig beïnvloeden, er de oorzaak van waren waardoor de K.N.A.U. tegen de Limburgers zei: “Stellen jullie je provinciaal kampioenschap maar open voor alle Nederlanders, dan geldt het tegelijk als nationaal kampioenschap.” En inderdaad, van de vijftien A-klasse deelnemers waren er enkelen geen Limburger. Jo Jeurissen noemde de eerste tien en daar staat toch echt dat Jan Kortekaas op 40 m na de winnaar als tweede finishte. Inderdaad, gerechtigheid, maar anders dan de vragensteller bedoelde.

De afdeling Marketing en Communicatie van het bondsbureau heeft een aantal heel enthousiaste medewerkers mét belangstelling voor de geschiedenis van de Atletiekunie. Zij hebben het plan opgevat om social media te benutten, om atletiek in het zonnetje te zetten. En hebben onze medewerking gevraagd. Praatje, plaatje, daadje, video, De eerste contacten hierover hebben geleid tot een eerste opzet, een start met ‘DE START”. In het kort de geschiedenis van de goten in het gras om de voeten in te plaatsen, dan de zelf gegraven startkuiltjes, de Rogim-startrekken, de blokken, tot en met de blokken met eigen geluid plus het eraan gekoppelde start informatie systeem van nu. De voorste voet vlak tegen de startlijn plaatsen om maar geen terrein te verliezen, tot en met de hele smalle voetplaatsing,…., de veranderde regelgeving, kortom, van alles over het starten van toen naar nu. Het is de bedoeling om zo alle loop-, spring- en werponderdelen aan de orde te laten komen. Een lange termijn project, maar wel heel leuk om aan bij te dragen!

Nog een heel interessante vraag van Guus Mater: welke vereniging heeft in de loop van zijn (al dan niet fusie-)bestaan de meeste Olympiërs afgeleverd? Dan kom je natuurlijk snel uit bij Ton Bijkerk, de man die heel lang heel hard heeft gewerkt aan het hoofdstuk Olympische Spelen en dan toegespitst op de Nederlandse deelname. Maar Wouter Schoemaker, onze eigen Erfgoedmedewerker én deel van de Werpgroep nationale records, heeft ook gegevens. Het interessante is nu, dat twee heel betrouwbare bronnen het niet in alle opzichten met elkaar eens zijn. Was atleet A lid van vereniging B toen hij/zij deelnam aan de Spelen of toch al lid van vereniging C? En tellen niet-Nederlanders ook mee? Wat doen we met aangewezen atleten die door omstandigheden (bijvoorbeeld Blessure) niet uitgekomen zijn? Alweer: werk aan de winkel!

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Soms zoek je in alle mogelijke bronnen, raadpleeg je diverse personen ‘die het zouden kunnen weten’ om een antwoord te vinden op een vraag die je bezighoudt. En net op het moment dat je denkt: “Laat maar, het lukt me niet…”, stuit je op een onverwachte bron.
En aan het eind komt er dan een heel simpel antwoord...

Zoals bij de borstelspikes. We hebben er al in meerdere Vriendenbanden aandacht aan besteed nadat we bij de kleding, schoenen, koffers, en dergelijke die onze toppers meekrijgen als ze worden uitgezonden, zagen. Daarbij lagen begin van dit jaar ineens spiksplinternieuwe borstelspikes. We wisten dat die eerder bestonden en herinnerden ons, dat ze al snel na invoering verboden werden door de IAAF. Waarom dan deze nieuwe exemplaren?
Op het eerste artikel hierover in Vriendenband 1 van 2023 kwamen reacties bij Piet Wijker en vervolgens ook bij mij. Zo reageerde Ilja Keizer al direct naar Piet. Zij schreef over haar eigen borstelschoenen, die zij heeft aangehad tijdens haar finalerace op de 1500 meter bij de Olympische Spelen van 1972. Ze moesten zodoende legaal (geweest) zijn! Hoe zit het dan met het verbod??
Onlangs stuurde Ilja mij foto’s van die schoenen die zij dus trouw bewaard heeft. Niet zo verbazend als je nog weet dat zij daar 4.05.13 op liep! Al meer dan 50 jaar geleden! Absolute wereldtop!

En Agnes Popkema – van Wijk reageerde met foto’s van Asics Meta sprint schoenen die nu gewoon te koop zijn.

De volgende info kwam uit het boek “Van 10.6 naar 9.58” van Kees Sluys. Om een heel andere reden nam ik het weer eens ter hand en vond er in dat bij de meedogenloze Amerikaanse selectiewedstrijden voor de Olympische Spelen in 1968 een aantal atleten onverwachte prestaties leverden. Wereldrecords op 200 en 400 meter, plus een op 400 meter Horden, waardoor ‘zekere’ Olympia-gangers werden uitgeschakeld!.
De prestaties werden echter niet erkend: de betrokken atleten hadden gelopen op revolutionair nieuwe borstelspikes. Art Simburg, vertegenwoordiger van Puma, had ze ter plekke aan een aantal atleten gegeven. Zes rijen, met in totaal 68 minuscule ijzeren puntjes, dus ‘spikes’ zagen er inderdaad als rijtjes kleine borstels uit. Speciaal gemaakt om meer grip te hebben op toen spiksplinternieuwe kunststofbanen.
De IAAF erkende de wereldrecordverbeteringen niet omdat in het wedstrijdreglement stond dat een schoen maximaal zes spikes in de zool en maximaal twee in de hak mochten hebben. Er stond bij dat ‘het doel van de schoen moest zijn bescherming en versteviging te bieden aan de voet en een greep op de grond en niet zodanig geconstrueerd mag zijn dat hij voor de deelnemer een extra hulpmiddel wordt.’
Twee weken voor de openingsceremonie in Mexico vaardigde de IAAF een oekaze uit waarin duidelijk werd gemaakt dat schoenen maximaal acht spikes mochten bevatten.

Door het bestuderen van de foto van Ilja en het lezen van de passage in het boek van Kees Sluys is voor mij het ‘probleem’ opgelost! De oorspronkelijke borstelschoenen hadden 68 spikespunten en dat was / is reglementair te veel. De schoenen van Ilja, en bij nadere inspectie ook het huidige type, hebben géén spikepunten, zijn daarom ‘gewoon’ loopschoenen, zij het met een zool met een borstelprofiel. Dus toegestaan!

Vragen! We blijven het zeggen: ze komen in steeds groter getale binnen!
~ Desgevraagd meegewerkt door het leveren van informatie plus foto- en filmmateriaal voor Andere Tijden Sport. Na de uitzending over Raymond Heerenveen gebeurde dit ook voor die met Nelli Cooman. Voordeel voor ons: aangeleverde films kregen we gedigitaliseerd terug!
~ Vragen over atleten die presteerden in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw.
~ Maar ook: wanneer begon de IAAF met de uitverkiezing van de atleet/atlete van het jaar? Dat lijkt een simpele vraag (in 1988) maar wat was dan de status van eerdere jaarlijstjes? En daardoor: was 1988 wel het eerste jaar?
~ Nijmegen Atletiek viert een jubileum en stuurde uitnodigingen voor een ‘oprichtingsfeest’. Noemt als datum: 1 april 1978. Volgens Anneloes Beenakkers-Bosman klopt dat niet: op die datum werd UNC AV Nijmegen. Daarvoor werd Numaga UNC op 6 mei 1968 en dáárvoor werd Quick Numaga op 27 april 1964. Zij vroeg ons raad. Met fusieverenigingen, zeker als er meerdere fusies zijn geweest is dat inderdaad niet altijd helder. Meestal neemt men de oudste datum. Numaga is ooit afgesplitst van Quick dat opgericht is …. op 10 april 1888 !! Maar als voetbalvereniging, waarbij atletiek een ondergeschoven kindje zal zijn geweest. Op 29 oktober 1912 werd Quick ook lid van de N.A.U.
In 1978 fuseerde UNC weer met Quick en ging verder als A V Nijmegen. Natuurlijk schrijven wij niet voor wanneer de vereniging zijn oprichting moet vieren maar het lijkt ons wel dat het bestuur iets heeft om over na te denken.
~En Jurryt van de Vooren vroeg ons wat wij wisten over atletiekwedstrijden in de Rotterdamse Kuip. De volgende dag meldde hij al dat hij intussen gevonden had dat in 1938, 1939, 1948 en 1949 onder andere Fanny Blankers Koen, Foekje Dillema, Tinus Osendarp en Wim Slijkhuis er gelopen hebben.
Blijft de vraag wanneer de atletiekbaan uit het stadion is gehaald. Kan een Rotterdammer met voeten in het verleden helpen?? Wij hebben er niets over in ons bestand.

Cadeaus.
~ Gracenote Sports had een verzameling sportattributen, boeken e.d. Door verhuizing minder plaats. Is er iets voor ons bij?
~ Met Wim van Hemert gaat het zodanig minder goed, dat hij niet meer thuis kan zijn. Uit zijn enorme voorraad boeken mochten we die uitzoeken die voor ons interessant zijn en die we nog niet hebben.
~Tijdens de jaarlijkse fietstocht van de Vrienden vorige maand kwamen we onder andere langs de feestvierende vereniging Sportclub Reeuwijk. Dat leverde Erfgoed een map op met alle artikelen die destijds in het clubblad stonden ter gelegenheid van het -al even eerder- 50-jarig bestaan.
Alle gevers: dankjewel!

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Een reactie op de borstelspikes waarover we het eerder hadden. Dat deze circa een halve eeuw geleden bestonden, is heel zeker. Onder andere bevestigd door enkele van onze topatletes uit die tijd. Dat deze ‘spikes’ destijds door de IAAF verboden zijn, ook. Dat we nu enkele spiksplinternieuwe exemplaren in de schappen aantroffen waar materiaal voor nationale afvaardigingen wordt bewaard, eveneens. Via Sylvia Barlag (heel terecht is al in drie achtereenvolgende Vriendenbanden aandacht aan haar besteed!) kregen we een reactie van Imre Matrahazi. Imre weet ongeveer alles wat met wedstrijdatletiek-op-niveau te maken heeft. Dit is zijn reactie:
Dear Sylvia,</br /> Finally, I found something and see also the attached photo. This was in 2019, still before Doha and under the name of IAAF. The shoe was introduced that year for the World Championships with a honeycomb structured carbon fibre outsole plate that is allowed (Regulation 10.2). It has been on the approved list since under the name of Metasprint Tokyo.
Best regards,
Imre

En de foto:

Dit is dezelfde spike als die wij tegenkwamen en in Vriendenband 2023 -1 op foto lieten zien.
Nu dus weer toegestaan, maar waarom ergens in de jaren ’70 een verbod is uitgevaardigd tegen de voorloper(s) hiervan, is nog altijd een te onderzoeken vraag.

Nu -na een aanloopje- drie items over Haag Atletiek:

Films. In het depot waar we de meeste bezittingen bewaren, hebben we er een kast bij! Die komt zeer van pas want we krijgen steeds meer bezittingen. Zoals films van competitiefinales uit de jaren 76-81 die Eric Stijnman uit de erfenis van Cock en Corrie Mooiman (Olympia ’48) opdiepte en aan ons schonk.

Bram. Een oud-Sparta atleet, Hans de Borst, ontmoette in het tehuis waar zijn moeder nu woont, Bram van Oosten; nationaal juniorenkampioen hoogspringen in 1946 en ’47, en daarna zeer bekend geworden in het Haagsche als heel hard werkend kaderlid. Bram liet Hans heel mooi oud materiaal zien, maar doet er in zijn 96ste levensjaar -nog- geen afstand van….

200 meter Horden bestaat al heel lang niet meer als wedstrijdafstand. Een eigenlijk gevaarlijk snelle afstand en daarom stonden de horden ook laag. Maar de afwijkende tussenafstanden vereisten een specialistische training die minder atleten opbrachten. (Marius Bos, die Erfgoed heel lang zeer waardevol heeft gediend, was een belangrijk vertegenwoordiger op deze discipline!)
Heel af en toe, als er een vereniging is die het hordenlopen weer eens nadrukkelijk in het zonnetje wil zetten, komt er dan bij ons de vraag hoe en waar de horden moeten staan. Beantwoord.

En verder:

Fotomateriaal
Theo van de Rakt heeft ons ooit een geweldig bestand nagelaten aan negatieven en foto’s, plus de rechten om deze vrij te gebruiken. Maar ja, zoals we weten hebben toppers daarna niet stilgezeten en van hun worden óók terecht veel foto’s gemaakt. Zonder negatieven, want tegenwoordig digitaal. We zijn dan ook heel blij dat het contact met een belangrijk atletiekfotograaf, Erik van Leeuwen, heel positief verloopt.

Bezoeken
Tegenwoordig werken bij Communicatie, pers en marketing onder andere Martijn Zijerveld en Merle van de Elzakker. Grote belangstelling voor ons materiaal, ook, omdat zij hopen er een passend gebruik van te kunnen maken. We hebben beiden eind juli rondgeleid.
Het duurt nog even, maar dan bestaat THOR 100 jaar. Om een jubileumboek te kunnen schrijven, kwamen twee vertegenwoordigers van THOR kijken wat wij allemaal hebben, vooral aan foto’s, maar ook ranglijstmateriaal, enzovoort. We konden ze zeker helpen! Als dank kregen we het jubileumboek van het 90 jarig bestaan!

Giften:
Erfgoed is in 2010 opgericht door de Atletiekunie én door de Vrienden. Van de Unie bewaren wij vanaf het begin jaarverslagen en andere belangrijke papieren. Hetzelfde geldt nu voor een stevig deel van dergelijke stukken van de Vrienden. We zullen het met zorg bewaren.

En heet van de naald:
Van het voormalig District Zuid kregen we via Jack Debruijn het aanbod om dozen met verslagen en dergelijke, foto’s en een jubileumvlag van het district, toen het in 1959 25 jaar bestond, in ontvangst te nemen. Allemaal destijds netjes bewaard door Ans Lemaire, die onder andere districtssecretaris was. Op het moment van schrijven moeten we de overdracht nog regelen!
Van oud-Hermes atleet Henk Verwoerd kregen wij van zijn zoon Arjen een -mooi bewaarde- prijzenkast met inhoud aangeboden. Toch niet aangenomen: we richten ons op informatie, niet op memorabilia want we hebben geen museumfunctie …….
Piet Wijker kon bij het in memoriam van Loek Dukker nergens een foto vinden. Dankzij een jubileumboek van zijn vereniging AV’34 konden wij dat wel aanleveren. (Waarmee weer het nut is aangetoond als verenigingen aan Erfgoed denken…)
De Rotterdammer Jan Struijk, in de jaren ’70 een van de betere 400 m Hordenlopers, heeft contact gezocht met Wim van der Krogt. Piet Wijker zocht info over Jan maar hoewel hij lid is van de Vrienden, is er bijzonder weinig over hem te vinden (behalve resultaten in ranglijsten en de AW.)
We hebben al even contact met Beeld en Geluid voor het digitaliseren van films. Daar hadden ze het te druk maar nu meldt Dick Platel zich met de boodschap: “Kom maar.” Maar wat graag!
Mick Wagener stelde ons een vraag over clubrecords van AVA’70 in Aalten. Moeilijk! We nemen het in behandeling en zullen (via de ranglijsten) proberen iets voor hem te betekenen.
Zo blijkt maar weer, werken aan, en voor Erfgoed kent geen zomervakantie. Nee, we vragen niet om medelijden en gaan er graag mee door.

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Het wordt drukker en drukker! Steeds vaker en steeds meer weten mensen Erfgoed te vinden.
Marga Kortekaas, lange tijd was deze atlete van De Spartaan uit Lisse een zeer gewaardeerde werpster. Haar vraag: “Kunnen jullie vinden wat ik op 27 juni 1965 in Meerbeck (Duitsland) met de discus heb gedaan?” Ja Marga, je kwam -als juniore- tot 39,88m en je top in dat seizoen was 40,81m.

Oud steeple topper Hans Koeleman is de motor van het zeer lezenswaardige magazine Mystical Miles.
In de vorige Vriendenband konden we zijn komst naar Erfgoed al aankondigen en intussen is hij geweest om inspiratie op te doen voor nieuwe uitgaven. Intussen is hij geweest en bracht als cadeautje zes exemplaren van Mystical Miles mee! Vol met verhalen over lopen en lopers, vaak nauwelijks bekende achtergrondinformatie en vooral: BELEVING! Vier uitgaven per jaar, niet goedkoop (15 euro per stuk), maar voor loopenthousiastelingen is het dat geld meer dan waard!

Vesperpublishing, uitgever van de Canon van de Nederlandse Atletiek (zie de vorige Vriendenband) had een stand op de Dag van de Atletiek. Wilde die graag ‘aankleden’ en leende bij ons wat bekers, memorabele medailles, 80 jaar oude spikes, het schepje dat Alie de Vries in 1936 kreeg als aandenken aan de Olympische Spelen van 1936, een koperen bord ter herinnering aan de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam; kortom, we konden naar tevredenheid aan de vraag voldoen.

PEC, uit Zwolle natuurlijk, heeft het clubhuis opgeknapt. Vroeg ons foto’s van het waarschijnlijk meest beroemde lid, hinkstapspringer Wim Peters, en een overzichtsfoto van de IJsselhal waar jarenlang zeer memorabele indoorwedstrijden zijn georganiseerd.

Fennie van Osch had gelezen dat Bert Paauw voor ons een jubileumboek van het Leidse Holland had meegebracht. Waarop Fennie zich bedacht dat Haag Atletiek óók meerdere jubileumboeken had gemaakt. Bleek, dat wij deze allemaal hadden, behalve het boek van 90 jaar. Fijn, dat we ook die uitgaven nu compleet hebben.

De enorme kennis over atleten van Piet Wijker is niet alleen voor ons herhaaldelijk een uitermate nuttige bron van informatie, maar andersom kunnen wij Piet gelukkig ook meermalen helpen met antwoorden op zijn vragen.

Andere Tijden Sport is een t.v.-programma dat mooie momenten uit het verleden nog eens, al dan niet met de bril van nu, behandelt. Nu de prestaties van Nederlandse atleten de afgelopen jaren ervoor hebben gezorgd dat Nederland tot de top-5-landen van atletiekend Europa behoort, is de belangstelling voor atletiek sterk toegenomen. Dus is een programmamaker al meermalen bij ons langs geweest om feitenkennis, foto’s, films? te halen ter voorbereiding op een programma over een atleet die ik nu nog niet bij naam zal noemen en misschien ook nog voor een andere uitzending over een tweede. Hou de programmabladen maar in de gaten!

Het stukje over de borstelspikes heeft meerdere nuttige reacties van lezers uitgelokt! Op het moment van schrijven van deze regels zijn we nog naarstig op zoek naar de ins en outs van dit speciale type schoenen. Hoop in de volgende Vriendenband het naadje van de kous te kunnen presenteren.

Enne, ik begon dit stukje met ‘drukker en drukker’ ……, maar laat je daardoor niet afschrikken als je iets wil weten. Vragen beantwoorden (of dat minstens proberen) is een van onze taken waar we graag mee bezig zijn!

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Wat speelt er zoal van even voor tot en met even na de jaarwisseling?

AV’23, jarenlang niet alleen toonaangevend maar ook de belangrijkste atletiekvereniging van ons land, bestaat in 2023 natuurlijk 100 jaar. We meldden het in de vorige Vriendenband al. Guus Mater blijft ons vragen stellen en waar wij dat kunnen, beantwoorden we die graag.

De ruimte in het depot, waar we veel van onze bezittingen hebben opgeslagen, delen we met Topsport die er de kleding, schoenen, koffers en dergelijke bewaart voor de topatleten die uitgezonden worden naar internationale kampioenschappen en dergelijke. Tot onze verrassing zagen we daar plots een paar borstelspikes?? liggen!

Bekend is, dat daar ooit even mee geëxperimenteerd is, maar dat ze door de toenmalige IAAF al heel snel verboden zijn. Toen ik de foto aan Sylvia Barlag liet zien, zei zij: “Stuur hem maar door na mij, als ik Imre Matrahazi weer tegenkom (DÉ expert op het gebied van reglementen bij World Athletics), zal ik hem vragen of hij er meer over weet.” Borstelspikes, bij een nieuwe voorraad… We wachten het antwoord af.

De mannen die de Canon hebben geschreven, vroegen of er meer journalisten of boekenschrijvers bij ons kwamen om informatie of foto’s op te halen. Waarop wij konden antwoorden dat het niet zo heel vaak voorkomt.

• Kees Kooman is wel langs geweest.
• Herman Lenferink die meermalen op bezoek kwam toen hij bezig was met een boek over Phoenix-man, trainer, Unieraadslid e.d. Herman Verheul.
• Peter Klooster, van het blad Runner’s World Magazine, die in dat blad zo’n geweldige fotoreportage heeft opgenomen van materialen waarover Erfgoed beschikt.

Omdat Rolf Bos, de aanvoerder van de Canon-schrijvers, Hans Koeleman goed kent, vroeg hij of Hans ook eens inspiratie op mocht komen doen voor een of meerdere artikelen die hij in Mystical Miles zou kunnen plaatsen. Natuurlijk altijd welkom, maar op het moment van schrijven moet de afspraak nog gemaakt worden.

Dat de Vriendenband gelezen wordt, blijkt regelmatig. Zo reageerde Hans van Kuijen na het vorige blad op ‘Voor het Voetlicht: Sylvia Barlag’. Hans wist te melden dat Sylvia mogelijk ook thuishoorde in de beschrijving van Nederlandse wereldkampioenen, zoals Piet Wijker die destijds in meerdere Vriendenbanden heeft opgenomen.

“Oei,” dacht Piet Wijker, “ben ik tegen mijn gewoonte in onzorgvuldig geweest in het samenstellen van die lijst?” Dus de vraag aan ons of wij duidelijkheid konden verschaffen. Dat lukte. Bleek dat Sylvia inderdaad op de zevenkamp een beste wereldprestatie, tot dan ooit geleverd heeft met in totaal 5878 punten (handtijd), maar dat gebeurde in 1979 en tot en met 1980 bestonden alleen wereldrecords op de vijfkamp. Pas vanaf 1981 werden wereldrecords op de zevenkamp ingevoerd. Piet weer blij omdat Sylvia Barlag destijds weliswaar een geweldige prestatie had gerealiseerd, maar het inderdaad officieel geen wereldrecord genoemd mag worden!

Bij de geleidelijke overgang dat ‘vroeger’ alles op papier, dan wel te boek werd gesteld, naar het vervangen door teksten die steeds vaker bijvoorbeeld slechts op de harde schijf of in Dropbox kunnen worden bewaard, blijven aspecten als veiligheid en toegankelijkheid ons nog altijd bezighouden. Gelukkig hebben we in ons midden twee man met heel acceptabel kennis en ervaring in deze. Maar het blijft een lastige materie!

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Werken aan Erfgoed is

1 onderhouden van wat we hebben, 2 onderzoek en 3 vragen beantwoorden.

Onderhoud wordt weer een stukje gemakkelijker nu we in het depot drie nieuwe kasten hebben ter vervanging van oude die alleen maar bleven staan omdat ze gestut werden door andere en die ook nog eens niet meer dicht konden. Tevens: de ruimte delen we met topsport die er de kleding e.d. voor de selectieatleten bewaart. Zij werden twee maanden geleden door de sponsor ‘overvallen’ met een nieuwe lading voor 2023….. én voor 2024 én voor 2025! Zoveel tegelijk is nog nooit gebeurd! Gevolg: ze hadden ook ‘ons’ deel nodig voor voorlopige opslag en daar hadden we even goed last van. Maar gelukkig is er intussen door topsport hard gewerkt en kunnen we nu weer overal onbelemmerd bij.

Onderzoek. Het samenstellen van een overzicht van mensen die vanaf 1901 verantwoordelijk waren (of nu zijn) voor het technisch beleid én van wat zij betekent hebben voor de Unie, gaat gestaag verder. Intussen gesproken met vijf van de zes nog levende ex technisch coördinatoren of technisch directeuren. De zesde komt natuurlijk ook aan de beurt. Tevens kennisgemaakt met de ‘nieuwe’ TD, Vincent Kortbeek en afgesproken dat hij over een jaar of zo ook wordt uitgenodigd voor zo’n gesprek. Heel mooi detail: toen Bert Paauw een tijdje terug voor zo’n gesprek bij ons was, zag hij, dat we een jubileumboek van Holland Leiden niet hadden. Grote verrassing: op de reünie in Loevestijn had hij een exemplaar voor ons bij zich! Dank je wel!

Vragen Ze komen nog altijd in ruime mate!

Zo wilde een kleinzoon van voormalig 800 m loper Anton Blok een spreekbeurt houden op school over zijn opa. Hebben wij materiaal? Misschien nog medailles van hem waar de kleinzoon dan mee zou kunnen pronken? We konden helpen!

Op het tekstje over de 4x100 yards in Engeland reageerde Wim Zonneveld met aanvullende informatie en, belangrijk, met het aanbod om te helpen als we ergens niet goed uitkomen. Geweldig want hij is een atletiekhistoricus pur sang.

Volgend jaar bestaat AV’23 -natuurlijk- 100 jaar. Guus Mater, lid van die vereniging en die de laatste tijd meerdere artikelen voor de Vriendenband aanlevert, is druk met dat jubileum bezig. Stelt ons daarom vragen. Die race in 1936 waarin Chris Berger het wereldrecord evenaarde: wie liepen er mee? Wie organiseerde? Wat was het voor wedstrijd? Beantwoord.

Jo Moerman, een van de heel grote namen uit de atletiekgeschiedenis: heeft zijn oorlogsverleden geleid tot sancties? (Nee, hij onderhield wel contacten met Duitsers maar met de bedoeling ze gunstiger te stemmen om de atletiek zo maximaal mogelijk dóór te kunnen laten gaan.)

Hebben wij nog interessante gegevens over AV’23? Wel jubileumboeken van 25, 60 en 75 jaar maar die zal men zelf ook wel hebben. Een jarenlang heel vooraanstaande vereniging, met zo’n rijke historie. Wij moeten het hebben van bladen als Sport in beeld, de Revue der Sporten, de At(h)letiekwereld.

Trouwens, als mensen serieus belangstelling hebben voor info over een atletiekonderwerp, dan zijn zij, na een berichtje, altijd welkom om ook eens zelf te komen spitten in het bij ons beschikbare materiaal.

Wat wij slecht kunnen leveren zijn adressen van mensen. Journalisten die bijvoorbeeld voor een artikel een (oud-)atleet of atlete willen vinden. De Unie mag gegevens maar een aantal jaren bewaren en zeker niet zomaar vrijgeven. PRIVACY! Lastig maar het is niet anders. Dus zoeken we dan omwegen maar dat lukt lang niet altijd.

[ook verschenen in de Vriendenband van de Vrienden van de Atletiek]

Waarom zijn wij blij met giften/erfenissen van atleten? We hebben al heel lang een plakboek van de Amsterdamse sprinter Herman Eikema uit de jaren ’30 van de vorige eeuw. Dit ligt, netjes opgeborgen, te liggen, te liggen........ Komt er een vraag: “Kunnen jullie me helpen aan de vierde man van de 4x110 yards estafetteploeg die in 1936 meedeed aan het AAA-kampioenschap in Engeland? De andere drie wist de vragensteller. In de gebruikelijke stukken niets te vinden, totdat we het plakboek tegenkwamen waarin met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid het antwoord: naast de al bekende namen Osendarp, Berger en Van Beveren was dit Boersma.

Er was ook een vraag over Foekje Dillema, die eens naar het verzamelpunt reisde [en weer naar huis werd gestuurd], waar op een station de nationale ploeg bijeenkwam. Maar welk station was dat? Experts van naam komen tot verschillende plaatsen: Amsterdam? Utrecht? Hilversum? Nee, dat konden wij ook niet oplossen!

Voor een meer recente voormalige topatleet willen mensen een lintje aanvragen. Hebben wij informatie die de aanvraag kan ondersteunen? Noem hier natuurlijk geen naam omdat de procedure nog loopt, maar helpen konden we inderdaad.

Het hoeven niet perse altijd de bekende grote namen te zijn waarnaar gevraagd wordt. Een vraag over een minder bekende atlete uit Overijssel konden wij ook voor een groot deel beantwoorden.

Van Ron Wintjes kregen we een handleiding wedstrijdorganisatie voor de FICEP-spelen 2001 dat jaar in Nederland werden georganiseerd. Nu is FISEC de internationale schoolsportfederatie van het Katholiek Onderwijs. Het organiseert éénmaal per jaar een internationale schoolsportontmoeting voor 15- tot 17-jarigen: de FISEC-spelen. Sinds 2014 doet het dit samen met FICEP die er vóór die tijd verantwoordelijk voor was.
Deze ontmoeting gaat gewoonlijk door tijdens de maand juli en volgende sporten staan op de affiche: atletiek, basketbal, handbal, tafeltennis, veldloop, tennis, voetbal, volleybal, zaalvoetbal en zwemmen.

Rotterdam Atletiek gaf het jubileumboek dat geschreven is ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan en A.V.Weert hun boek over het 40 jarig bestaan. Hoewel allebei met enige vertraging omdat die jubilea al gepasseerd zijn, maar we zijn er wel heel blij mee want juist in deze boeken kunnen we vaak heel veel informatie vinden die centraal door de Unie niet wordt bewaard en we hebben ook al meermalen vragenstellers met behulp van boeken als deze kunnen helpen.
Persoonlijke plakboeken, jubileumboeken, zie bijvoorbeeld hierboven de alinea over Herman Eikema en die van de Overijsselse atlete.

29 november! De vooralsnog geplande dag voor de presentatie van de Canon, het boek dat in 50 vensters hoogtepunten uit de vaderlandse atletiek beschrijft. Wat we er tot nu toe van gezien hebben, ziet er zeer veelbelovend uit!

Intussen is de website van de Atletiekunie vernieuwd zoals u wel eens gezien zal hebben.
Publieksvriendelijker is de bedoeling, maar plots waren we bladzijden kwijt die waardevolle informatie bevatten voor mensen die met de historie bezig zijn! Gelukkig is dat intussen grotendeels opgelost maar onze digitale expert Wouter Schoemaker waarschuwde opnieuw voor een risico dat we nu lopen. Voorbeeld: in de bibliotheek hebben we boeken staan over de Olympische Spelen van 1896 tot en met 1988. Daarna druppelt het nog even door maar veel boeken werden er niet meer over geschreven want het internet nam in toenemende mate de informatievoorziening vooraf, de wedstrijdverslagen met wetenswaardigheden en de nabeschouwing over. Boeken worden niet meer verkocht en dus niet meer geschreven. Na 2004 hebben we helemaal niets meer aan boeken over Olympische Spelen.
Zo gaat het ook met de jaarlijkse ranglijstenboeken, eh, ranglijsten die de werkgroep statistiek steeds keurig samenstelt. Nu alleen nog digitaal in te zien.
Films, foto’s en/of de negatieven, videobanden: digitaliseren (deels al gedaan) is natuurlijk de mooiste oplossing. Enzovoort.
Tja, maar hoe bewaren we die gegevens nu? En hoe waarborgen we dat door een menselijke fout of door een technische calamiteit niet alles onvindbaar raakt? Dat was op de vergadering van het Erfgoedbestuur met de medewerkers eind september een belangrijk gespreksonderwerp. We gaan eerst maar eens een overzicht maken van wat we digitaal hebben, wat er elders voor ons te vinden is, wat we daarvan in eigen beheer willen hebben. Welk materiaal bewaren we intern en wat is daarvan geschikt om bijvoorbeeld via onze website aan iedere geïnteresseerde te tonen? Gebruik maken van hulpmiddelen als dropbox, de cloud, harde schijven. Kortom, ook in dit opzicht is er nog heel veel te doen.